آشنایی با فرش بهارستان

درباره فرش بهارستان چه میدانید؟

فرش بهارستان

به گزارش مجله زیبایی سبز به نقل از بیتوته،فرش بهارخسرو یکی از بزرگ‌ترین و شگفت انگیز ترین فرش‌های کاخ تیسفون به‌شمار میرود که به تالار بار عام کاخ خسرو پرویز تعلق داشته. این فرش از آثار مهم و باشکوه هنری ایران است.

بعد از سقوط دولت ساسانی توسط اعراب، سرنوشت این فرش نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفت اما در مورد سرنوشت فرش بهارستان اینگونه نقل شده است که در حمله اعراب به ایران و منتقل شدن آن به مدینه توسط اعراب تکه‌تکه شده تا بین مسلمانان انصار و مهاجر تقسیم شود اما بعضی ها هم اعتقاد دارند که این فرش پس از تقسیم شدن به چندین تکه ، فروخته شده است.

فرش بهارستان در ایوان کاخ کسری قرار داشت. این اثر هنری از طول ۱۴۰ متر و عرض آن ۲۷ متر پهنا داشته به زبان دیگر

ابعاد این فرش را شصت رش پهنا و شصت رش درازا ذکر کرده‌اند.

جنس فرش بهارستان

در بافت این فرش از مواد ارزشمندی چون:

ابریشم، طلا، نقره و جواهراتی مانند زمرد و مروارید استفاده شده‌است.

فرش بهارستان به دلیل بافت ابریشمی رنگ های زیاد و متنوعی دارد. همچنین با سنگ‌های قیمتی زیادی چون طلا و نقره تزئین شده .

نقش فرش بهارستان 

طرح آن یکی از باغ‌های بهشت را به تصویر کشیده است.

در متن برخی از کتاب های تاریخی فرش بهارستان ،فرش زمستانی نامیده شده که شاید دلیل نام گذاری آن بر این خاطر بوده که این فرش به تصویری از باغ‌های ایرانی شباهت دارد ، و در فصل زمستان این باغ ها سلاطین را با خیال به بهار دلخوش می‌کرده است.

نهرهای آب در فرش بهارستان

همانطور که نقل شد طرحی که این فرش دارد بسیار شبیه به باغ‌های ایرانی است که نهر های آب کوچکی که بیشتر به جوی آب شبیه اند در آن قرار دارند.

در مجاورت این نهرهای آب ، اشخاصی با پای پیاده کشیده که طرح را جالب کرده است.

  یکی از نکات شگفت انگیز این طراحی مربوط به جوی‌ها و نهرها میباشد که با جواهرات شفاف و بی‌رنگ دوخته شده‌اند و با دیدن آن جریان آب زلال و شفاف به چشم می‌آید .

در زیر سنگ‌های قیمتی این فرش نیز دانه‌های مروارید قرار دارد که مانند ریگ‌ بر ته نهر های آب به نظر می‌رسند.

طراحی باغچه‌ در فرش بهارستان 

در کنار اشخاصی که پیاده اند باغچه‌های زیبایی طراحی شده‌اند. این باغچه‌ها با استفاده از سنگ‌های قیمتی با رنگ سبز طراحی شده‌ اند که مانند چمنزار طبیعی به نظر می‌رسد. در داخل این باغچه‌ها درختانی هم کشیده شده که ساقه‌های زرفام دارند و شاخه‌های درخت‌ها نیز سیمگون می‌باشد.

 گل‌ها، میوه‌ها و غنچه‌های این فرش نیز به روش مخصوص خود طراحی شده‌ که طبیعت زیبای بهاری را مقابل دیدگاه می‌آورد.

حاشیه‌های فرش بهارستان به صورت پهن است و به صورت اختصاصی طراحی شده که تزیین آن مانند باغچه ها است. در تعدادی از باغچه‌ها شمش‌ها و لوح‌های طلا به شکل خاک ، سطح باغچه را پوشش داده‌اند.

اهمیت فرش بهارستان

فرش بهارستان به اندازه‌ای قابل اهمیت است که معروف‌ترین کتب تاریخی چون تاریخ طبری در زمینه آن مطالبی را یاد‌داشت کرده اند. اگرچه فرش بهارستان یک اثر هنری کم نظیر ایرانی است اما درباره ی آن افسانه‌های زیادی شنیده شده که بعضی از گفته ها بیش از اندازه در جنبه اغراق فرو رفته اند.

فرش بهارستان در تاریخ طبری

تاریخ طبری به عنوان یکی از منابع پر اهمیت تاریخی شناخته شده که در آن رویدادهای تاریخی بسیار زیادی نگاشته شده است. نویسنده این کتاب محمد جریر طبری می‌باشد.

 در این کتاب تاریخی از فرش بهارستان یاد شده است. که نویسنده این کتاب طول فرش را چهارصد و پنجاه قدم و عرض آن را نیز نود قدم ثبت کرده که در آن زمان در قصر تیسفون پهن بوده است.

فرش بهارستان در کتاب آیا می‌دانید 

این کتاب اثر روبرت بامبان است که در آن ابعاد فرش بهارستان بیست و شش متر در بیست و چهار متر تعریف شده است که با جواهرات گران بهایی طرح یافته است.

فرش بهارستان در تاریخ ابن اثیر

کتاب تاریخ ابن اثیر هم یکی از کتب مهم تاریخی است که در این کتاب چنین نقل شده است که پادشاهان ساسانی این فرش گرانقدر را در زمستان‌ها استفاده می‌کردند، به دلیل اینکه حاوی طرح گل و سرسبزی بود و بر روی آن مشغول نوشیدن باده می‌شدند تا چنین تصور کنند که در باغ هستند.

و ابن اثیر این چنین نوشته است که عرب‌ها به قالی بهارستان قطف می‌گفتند. برگ‌های قالی نیز از ابریشم بود که بر روی شاخه‌های زرین قرار داشت و گل‌های آن نیز زرین و طلایی بودند و میوه‌ها نیز به سان گوهر می‌باشند.

از ویژگی های فرش بهارستان در این کتاب اینگونه توصیف شده است که راه‌ها به مانند رودها هستند و گوهرهایی که در تزیین فرش به کار گرفته شدند به جویبار شباهت دارند.

و در تاریخ به ثبت رسیده است که فرش بهارستان بعنوان غنیمت جنگی اعراب در حمله به ایران گرفته شده که بعد ها آن را تکه‌تکه کرده اند.

جمع بندی

فرش بهارستان که به نام‌های فرش بهارخسرو، بهارکسری و مهستان نیز شناخته می‌شود از آثار ملی و مهم ایرانی است که از زمان ساسانیان به جا مانده است. به همین دلیل به یکی از ارزشمندترین آثار هنری جهان تبدیل شده است. البته این اثر مدت زمانی زیادی است که ارزشمند شده است و در کتب تاریخی بسیاری نیز از آن نام برده شده است