سندرم کسلر و مشکل زباله های فضایی
سندرم کسلر جهان را تهدید میکند
سندرم کسلر به بیش از ۲۳ هزار قطعه زباله ای گفته می شود که در فضای بالای جو، معلق هستند و در حال حاضر یکی از جدی ترین تهدیدها برای زمین محسوب می شوند.
به گزارش مجله زیبایی سبز به نقل از سلامت بیتوته،اولین شخصی که سندرم کسلر یا اثر کسلر یا آبشارهای تصادفی و یا همان آبشار آبریزش را مطرح نمود دانشمندی آمریکایی به نام دونالد کسلر بود.
این فرد که دانشمند ناسا بود سناریوی سندرم کسلر را در سال ۱۹۷۸ مطرح نمود. بر اساس این سناریو، این دانشمند ادعا کرد که چگالی اشیاء در مدار زمین کم، به اندازه ای بالا می رود که اگر دو شی با هم برخورد کنند سبب ایجاد یک آبشار و در نهایت، یک زباله ی فضایی شود. که این معضل، احتمال برخورد آن ها را بیشتر می کند.
یکی از بدترین نتایج این اثر یا همان سندرم این است که اگر زباله ها در یک مدار، توزیع و پخش شوند می توانند فعالیت های فضایی و ماهواره ای را در یک مدار خاص و برای چندین سال، غیر ممکن کنند. کسلر طی مقالاتی که در سال ۲۰۰۹ میلادی ارائه داد، بیان کرد که محیط زباله ها، ناپایدار است و این ناپایداری سبب می شود که تمام تلاش ها برای دستیابی به محیط محدود و کوچک تر زباله ها، حتی اگر زباله ها رشد جدید نداشته باشند بی فایده باشد.
در واقع، وقوع این فرآیند به مانند ویژگی های دومینو است به همین دلیل دستیابی به محیط محدود زباله ها بدون از بین بردن منابع زباله های گذشته، غیر ممکن است.
حال اگر تمایل دارید اطلاعات خود را در مورد سندرم کسلر افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.
سندروم کسلر چیست
سندرم کسلر چیست؟
براساس گزارش هایی که از سوی سازمان ناسای آمریکا منتشر شده است بیش از ۲۳ هزار قطعه زباله در فضای بالای جو، وجود دارد که مصنوعات دست ساز بشر هستند و مهار این زباله ها از دسترس خارج شده است و یک تهدید جدی برای زمین به شمار می روند. اندازه ی این قطعه زباله های معلق در فضا، گاهی به ۱۰ سانتی متر و حتی بیشتر هم می رسند.
در طرف مقابل، آژانس فضایی اروپا (ESA) هم گزارش هایی دریافت کرده است که در طی آن، بسیاری از فضاپیماها از افزایش یافتن برخورد با زباله ها در فضا مثل کابل مسی، پوشاننده ها یا همان کاورهای لنز دوربین ها، دستکش های فضانوردان و … خبر داده اند و این موضوع را یک هشدار تلقی کرده اند چرا که در یک دهه ی اخیر، این برخوردها تا دو برابر، افزایش داشته است. این معضل جدید را سندرم کسلر می گویند.
جو بالای زمین دارای نام و محدوده های خاصی برای فضانوردان است. بر طبق قوانین هوا و فضا به محدوده ی ۱۶۰ تا ۲ هزار کیلومتری بالای سطح زمین، مدار پایینی زمین گفته می شود. این محدوده از نظر ارسال ماهواره های تحقیقاتی و انجام دادن کارهای اکتشاف نظامی از اهمیت زیادی برخوردار است. در واقع در این محدوده و مدار، بیش از ۳۰۰ ماهواره در حال رصد کردن زمین در بخش های نظامی و آب و هوا هستند.
طبیعتا وجود این زباله ها در این مدار زمین بسیار نگران کننده است چرا که کار این ماهواره ها را مختل می کند. در حال حاضر، حدود پنج هزار زباله در این محدوده وجود دارد.
سندرم کسلر، تهدیدی برای جهان
اولین شخصی که در مورد خطر زباله های فضایی، هشدار داد دونالد کسلر، دانشمند آمریکایی بود. از آنجایی که این دانشمند اولین شخصی بود که در مورد این موضوع و معضل، تحقیق و مقاله ارائه داد لذا نام اثر و سندرم نیز از نام او گرفته شد و به نام سندرم کسلر، معروف شد. او در دهه ی ۷۰ میلادی، درخواست داد برای جمع آوری این زباله ها از فضا، تدابیر و برنامه هایی تدوین شود.
چرا که کافی است در فضا، قطعه ای کوچک از این زباله ها با یک فضانورد برخورد کند. این برخورد، به راحتی سبب کشته شدن فضانورد می شود. این زباله ها نه تنها برای فضانوردان بلکه برای فضاپیماها و ماهواره ها هم خطر دارند و سبب ایجاد اختلال در کارآیی و سامانه ی حرکتی آن ها می شود و حتی احتمال سقوط آن ها هم وجود دارد.
راهکارهایی برای از بین بردن سندرم کسلر
این معضل و خطر سبب شد تمام آژانس های فضانوردی و دانشمندان به دنبال راهکاری برای حل این سندرم باشند. در همین راستا، آژانس فضایی ژاپن در ماه های گذشته پیشنهاد داد تا در ایستگاه های فضایی بین المللی، سامانه های لیزری نصب شود تا این لیزرها بتوانند زباله های معلق و پراکنده در فضای بالای جو را پیدا کرده و آن ها را بسوزانند. اما از این طرح محققان ژاپنی، آنچنان استقبالی نشد.
از طرف دیگر، بسیاری از کشورها خواستار طرح پاکسازی فضا از زباله ها در یک برنامه ی ۲۵ ساله هستند. بر اساس این طرح، ابتدا یک محدودیت زمانی ۵ ساله در نظر گرفته می شود که این مدت برای خارج کردن زباله های خطرناک از فضا در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، هر کاوشگر فضایی وظیفه دارد زباله های خود را خودش معدوم کند و این وظیفه بر عهده ی خود اوست تا با این کار، از اضافه شدن زباله های فضایی و اشیای بدون استفاده و بی مصرف در فضا، جلوگیری شود.
بعد از این برنامه ی ۵ ساله که از تعداد زباله های خطرناک در فضا کاسته شد یک برنامه ی بلند مدت، تدوین می شود که در طی آن، باقی مانده ی زباله های موجود در بخش های مختلف فضا، جمع آوری شوند. طبیعتا علاوه بر این دو طرح و پیشنهاد، راهکارهای دیگری هم ارائه می شود که تمام این پیشنهادها و راهکارها بر روی میز سازمانهای فضایی جهان قرار دارد.
تمام مسئولان و محققان و دانشمندانی که در این عرصه، مشغول هستند از خطرات ناشی از زباله های فضای بالای زمین اطلاع دارند و از اهمیت چالش های این معضل، باخبرند. تمام کشورها از ماهواره های حساس نظامی، سیاسی، هواشناسی، مخابراتی، جاسوسی و … برخوردار هستند و این تجهیزات برای تمام کشورها در دنیای امروزی، اهمیت و ارزش زیادی دارد و طبیعتا با وجود خطراتی که زباله های فضایی برای این تجهیزات دارد کمتر کشوری را می توان پیدا کرد که نسبت به سندرم کسلر، بی توجه باشد. این تجهیزات برای کشورها اینقدر با اهمیت است که حفاظت کردن از آن ها در برابر تصادفات با زباله های فضایی، هم از لحاظ مالی و هم عملیاتی برای تمام کشورها توجیه پذیر است.