دلیل بروز لک
سلولهای ملانوسیت پوست وظیفه ساختن ماده ملانین را دارند. برحسب میزان ملانین، پوست سفید، سبزه یا سیاه میشود. در یک فرد ممکناست بخشی از پوست بدن دچار کاهش یا افزایش میزان ملانین شود که باعث بروز لکهای تیره یا سفید خواهد شد. لکها برحسب اینکه سفید باشند یا تیره و دلیل بروز آنها درمانهای مختلفی دارند.
گرچه میزان شیوع لکهای ناشی از نورآفتاب بیشتر است اما لکهای سفید هم وجود دارد و مهمترین علت بروز این لکها بیماری ویتیلیگو یا برص است. برص یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن علیه سلولهای ملانوسیت پادزهر ترشح میکند و آنها را از بین میبرد.
لکه های سفید روی پوست
علت لکه های سفید روی پوست می توانند، ریشه های مختلفی داشته باشند مانند تروما، سوختگی، یا تاول. صدماتی که ملانین را از بین می برد: عدم تعادل مادرزادی، مانند ویتیلیگو یا آلبینیسم.
ویتیلیگو: می تواند با نقاط کم رنگ بر روی پوست شما ظاهر شوند که بعد از گذشت زمان به تمام بدن شما گسترش می یابد. ظاهر ناخوشایند زیبایی شناختی آن می تواند باعث ایجاد مشکلات روحی در فردی شود که به آن مبتلاست. التهاب پوست یا عفونت که سبب آسیب به ملانین ها می شود برای مثال، این مورد مربوط به درماتیت سائبوری می باشد.
واکنش آلرژیکی: دلیل این اتفاق به آلرژی به غذا، لوازم آرایش، داروها و … میتواند ایجاد شود.
این لکه های سفید درمان می شوند؟
درمان بیماریهای خودایمنی یا اتوایمیون معمولا آسان نیست. در بیماری برص، لکه های سفید پوستی، کوچک و بزرگ، متعدد و قرینه روی پوست دیده میشود که هیچ سوزش، خارش یا دردی ندارند. فقط ظاهر پوست دو رنگ میشود. لکهای برص بهخصوص در افرادی که پوست تیره دارند، واضحتر است.
بیماریهای دیگر از قبیل قارچهای پوستی (تینهآورسیکالر)، نورآفتاب، بعضی خالهای سفید، جوشگاههای بهبودیافته پوستی و … نیز باعث بروز لکهای سفید یا روشن میشوند ولی تشخیص این لکها همیشه با معاینه بالینی مقدور نیست و برای تشخیص قطعی باید از روشهای آزمایشگاهی استفاده کرد اما لکهای تیره پوستی به دلایل مختلف و در هر قسمتی از سطح پوست بدن ظاهر میشوند ولی بیشتر روی پوست صورت که بیشتر تحت تاثیر نورآفتاب است دیده میشوند. لکهای تیره پوستی شامل ککومک، کلوآسما، خالهای مسطح، لکهای تیره بعد از بهبود ضایعات پوستی و… هستند.
آیا برای هر دو نوع لک درمانهای یکسانی وجود دارد؟
نه، برای بیماری برص و لکه سفید روی پوست ناشی از آن که در اثر تابش آفتاب شدت مییابند، باید از کرمهای ضدآفتاب وسیعالطیف بهخصوص برای قسمتهای در معرض نورآفتاب مانند صورت و پشت دستها استفاده کرد.
مواد آرایشی رنگی که رنگ لکهای صورت را با پوست طبیعی اطراف لک همرنگ میکند نیز از نظر روانی به بیمار کمک میکند. گاهی نیز پزشک برای بعضی از بیماران استروییدهای موضعی تجویز میکند. البته مصرف استروییدها نباید خیلی طولانی شود و پزشک آنها را پس از مدتی قطع و به جای آن ترکیبهای غیراستروییدی تجویز میکند زیرا مصرف طولانیمدت استروییدهای موضعی، باعث بروز عوارض جانبی مانند تحریک رنگسازی از نواحی فولیکولهای مو و ایجاد رنگ تیره روی لکه های پوستی سفید میشود. نوردرمانی یا فوتوتراپی موضعی یا سیستمیک با اشعه ماورایبنفش تا حدودی در درمان برص موثر است ولی باید تحتنظر متخصص پوست انجام شود.
گزارشهایی از رنگسازی مجدد به دنبال درمان یا لیزر نیز وجود دارد ولی این درمان هنوز در مرحله تکوین است و به همه بیماران توصیه نمیشود. ممکن است پزشک متخصص پوست بعد از بررسی کامل بیمارانی که بیش از۶۰ درصد پوست بدنشان درگیر شده است، از ترکیب ایمونوبنزن ۲۰ درصد برای از بین بردن بقیه رنگ طبیعی پوست استفاده کند تا یکدست سفید شود. در این صورت مراقبت کامل و دقیق و دوری از نورآفتاب ضروری است.
لکهای تیره
از شایعترین لکهای تیره کک و مک است که در افرادی که استعداد ژنتیکی دارند و از دوران کودکی در معرض آفتاب قرار گرفتهاند، روی صورت و نواحی دیگر پوست ظاهر میشود. ککومکها به درمانها خیلی خوب جواب میدهند ولی از آنجا که بیمار از لحاظ ژنتیکی مستعد است، دوباره عود میکنند. نوع دیگری از ککومک، کلوآسماست که به لک بارداری هم شهرت دارد. این لکها به رنگ قهوهای در صورت و گردن زنانی که استعداد و زمینه ژنتیکی دارند، در دوران بارداری بروز میکنند البته ممکن است زنان غیرباردار هم به آنها مبتلا شوند. حدود۱۰ درصد موارد، این لکهای تیره آهسته و تدریجی در مردان پدیدار میشوند و پس از قرارگرفتن در نورآفتاب شدت مییابند. لک بارداری معمولا پس از ختم بارداری یا با قطع مصرف داروها پس از چند ماه از بین میرود یا کاهش مییابد.
درمان لکهای تیره
به حداقل رساندن تماس با نورآفتاب، بهخصوص، در اواسط روز و پوشیدن کلاه لبهدار، بهخصوص در آقایان از درمانهای اصلی است. مصرف کرم ضد آفتاب نیز ضروری است. بیماران برای آرایش باید از پودرهای آرایشی معدنی استفاده کنند نه شیمیایی.
درمانهای دارویی هم شامل ترکیبهای هیدروکینون، ترتینویین موضعی و داروهای دیگر است که با توجه به شرایط بیمار پزشک یک یا مخلوطی از آنها را تجویز میکند. لیزر اندییگ و Q سوییچ نیز در ککومک بسیار موثر است ولی در لک بارداری تاثیر چندانی ندارد و برای همه تجویز نمیشود.
استفاده از لایهبردارهای شیمیایی یا طبیعی برای درمان لک
این نوع درمانها کوتاهمدت هستند و پایدار نیستند و در صورتی که فرد درمانهای دیگر را دنبال یا از پوست خود در برابر آفتاب محافظت نکند، فایده چندانی نخواهند داشت. البته انجام سرخود آنها بدون نظر پزشک توصیه نمیشود.
آیا جدید یا قدیمی بودن لک هم در درمان آن موثر است؟
هرچه لک جدیدتر باشد، درمان راحتتر و سریعتر انجام میشود و هرچه ملاسما عمقیتر شود درمان سختتر و زمانبرتر خواهدبود بنابراین به محض بروز لک باید فورا به پزشک مراجعه و درمانها و پیشگیریهای لازم انجام شود.
درمان لک های پوستی با اسفاده از ماسک
برای درمان انواع لک های پوستی میتوانید از ماسک های زیر استفاده کنید:
ماسک آلوئه ورا: شما دوستان عزیز می توانید این گیاه را خریداری کرده و یا خودتان پرورش دهید، و پس رشد کردن یکی از ساقه های گیاه را کنده و ماده داخل آن را با قاشق جدا کرده و پوست خود بمالید، جالبه بدونید این ماده علاوه بر درمان لکه های پوستی باعث زیبایی و سفید شدن پوست نیز می شود.
ماسک ترش: این ماسک که حاوی ماست ترش شده و کمی زرد چوبه است باعث سفیدی و از بین رفتن لکه های پوستی می شود.
استفاده از پوست میوه جات: یکی دیگر از روش های درمان لکه ها و سفیدی پوست است استفاده از پوست خیار یا استفاده از پوست پرتقال است.
منبع:بیتوته