• امروز : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024
اخبار امروز : 0
0
3

معرفی گلیمچه متکازین ؛ هنر دست مردم مازنداران

  • کد خبر : 32677
  • 23 دی 1400 - 16:45
معرفی گلیمچه متکازین ؛ هنر دست مردم مازنداران
گلیمچه متکازین یکی از محصولات دستباف استان مازندران است. این گلیمچه عموما توسط دستان زحمت کش و هنرمند این قوم بافته می شود و از طرفداران زیای نیز برخوردار است. البته لازم است بدانید که این گلیمچه عموما سلایق خاص خودش را جذب می کند.

معرفی گلیمچه متکازین ؛ هنر دست مردم مازنداران

آشنایی با گلیمچه متکازین از دستبافته های مازندران

گلیمچه متکازین یکی از محصولات دستباف استان مازندران است. این گلیمچه عموما توسط دستان زحمت کش و هنرمند این قوم بافته می شود و از طرفداران زیای نیز برخوردار است. البته لازم است بدانید که این گلیمچه عموما سلایق خاص خودش را جذب می کند. گلیمچه متکازین در یک دوره ای، رایج ترین و پرطرفدارترین گلیمچه ای بود که در اکثر خانه های مازندران دیده می شد.

به گزارش مجله زیبایی سبز به نقل از بیتوته،در آن زمان، مردم تمامی مراحل تولید این گلیمچه که شامل چیدن پشم و نخ ریسی و رنگرزی و بافت خود گلیمچه می شد را خودشان انجام می دادند و این گلیمچه تقریبا جزو دستسازه های پرزحمت خطه ی مازندران محسوب می شد. اما بعد از گذشت زمان، کم کم این گلیمچه رونق خود را از دست داد و یکی از مهم ترین دلایل از رونق افتادن این گلیمچه چیزی نبود جز علاقمندی مردم به زندگی شهر نشینی!

گذشت زمان باعث شد تا اساتید و کسانی که این کار را به صورت حرفه ای بلد بودند، دانش و هنر خود را بدون اینه به کسی انتقال دهند، از دنیا بروند و دیگر منبع موثقی برای بافت این گلیمچه وجود نداشته باشد. از طرفی، جوانان نیز به دلیل علاقه ای که به زندگی شهری و انواع فرش ها داشتند، به کل فراموش کردند که خودشان از چنین هنر اصیل و بی بدیلی برخوردار هستند.

معرفی گلیمچه متکازین ؛ هنر دست مردم مازنداران

عکس گلیمچه متکازین

ویژگی های گلیمچه متکازین 

با توجه به این موضوع که این گلیمچه یکی از اصیل ترین بافته های مازندران است، ویژگی های بافت آن عموما به گونه ای استاندارد تعیین می شود و مشخصات خاص خودش را داراست. عموما برای این گلیمچه چیزی حدود از ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی متر طول و از ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر عرض در نظر گرفته می شود.

مطالب خواندنی:  آران و بیدگل؛ عروس کویر مرکزی ایران

البته این اعداد حدودی هستند و معمولا می توانند دقیق نباشند ولی چیزی که واضح است، بودن این اعداد ما بین اعداد ذکر شده خواهد بود. در بافت گلیمچه متکازین، عموما تمرکز بافنده بر روی دسترسی به عرض بیشتر است و اصلا به همین دلیل بیشتر قطعات آن را از طول یا همان پهلو، به یکدیگر می دوزند.

در گذشته برای بافت تار و پود گلیمچه ی متکازین، از پشم استفاده می کردند اما امروزه شرایط تغییر کرده و برای تار گلیمچه متکازین از نخ پنبه ای با نمره ۲۰ دوازده لا و برای پود آن از پشم ۵ دولا استفاده می کنند.

کاربردهای مختلف گلیمچه متکازین

در گذشته های خیلی دور از این گلیمچه برای زین اسب استفاده می کردند. نکته ی جالب درباره ی قالیچه ی متکازین هم این است که این قالیچه به گویش محلی به این نام (متکازین) خوانده شده و این روستا نیز به همان نام شهرت یافته است.

البته روستاهای اطراف متکازین نیز این قالیچه را می بافتند و هم از طریق بافت این قالیچه کسب درآمد می کردند. برای ساخت متکازین  به دستگاه بافت خاصی نیاز بود که حالا دیگر کمتر نجاری پیدا می شود که بتواند این دستگاه ها را بسازد و به مردم ارائه بدهد، در واقع اصلا دیگر دانش ساخت چنین دستگاهی تقریبا معدوم شده است.

از طرفی دستگاه های قدیمی نیز دیگر قابلیت های قبل را ندارند و از کار افتاده اند و پس از اینکه صاحبان اولیه آن ها فوت شدند، دستگاه های نیز از طریق مختلف، از بین رفتند. با این حال می توانیم انواع گلیمچه متکازین را به صورت های مختلفی در مازندران پیدا کنیم که روستاییان امروزه و نسل های کمی قبل تر از آن ها برای زیرانداز، رختخواب پیچ، رویه کرسی، پادری و خوجین استفاده می کنند.

مطالب خواندنی:  12 غذای سنتی کشور بلغارستان که نمی توانید از دست بدهید

البته امروزه سلیقه های عوض شده و به نسبت همین ارتقا سلیقه، مورد مصرف این نوع گلیمچه ها و همچنین تقاضاها فرق کرده است و حالا از آن ها به عنوان روتختی، رویه مبل، کوسن ، رومیزی، کیف و انواع موارد تزیینی استفاده می کنند.

در بافت گلیمچه متکازین از چه نقوشی استفاده می شود؟

برای بافت این گلیمچه معمولا نقشه ی خای در نظر گرفته نمی شود و همه چیز بر اساس ذهنیت و ساخته ی ذهن خود هنرمند پیش می رود با این حال نقوش گلیمچه ی متکازین معمولا به صورت خاص خلاصه شده و به اشکال هندسی تبدیل می شوند.

این اشکال هندسی در قدیم معانی خاص خودشان را داشته و اصلا به همین دلیل هم برای بافت این گلیمچه ها مورد استفاده قرار میگرفت، اما حالا داستان فرق می کند و دیگر کسی از فلسفه ی به کار بردن این نقوش اطلاعات موثقی ندارد.

با این حال، از تمامی طرح های موجود در طبیعت می توان استفاده کرد و اشکال ساده و متنوعی را در بافت این گلیمچه لحاظ نمود. طرح هایی مانند آفتاب تیره، پیاله گل، سماقی، چهار برج قدیمی، به گل، پیاله، پنجوک (پنجه ی مرغ) چمازی (نوعی گیاه) آجری یا خشتی، چخماخی، تیغ ماهی، خورشیدی، لانه زنبوری، سوردوپیچ، شکوفه، سَربِن کلاه، یا دالبری ، خرچنگ چَنگِلی (به معنی انگشتان جمع شده ی دست در گویش مازندرانی) ، دارداری (دار به معنی درخت در گویش مازندرانی)، از جمله رایج ترین نقوشی هستند که در بافت گلیمچه متکازیین مورد استفاده قرار می گرفتند.

لینک کوتاه : https://www.greenbeautymag.com/?p=32677

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.